İsrail’e alternatif rota arayışı

İsrail’in Gazze’de izlediği işgalci politika ve gerçekleştirdiği soykırım, binlerce masum insanın hayatını kaybetmesine yol açtı. Filistin’e karşı savaş ilan eden İsrail’in bu tutumu, bölgedeki ticareti de vurdu. Türkiye’nin İsrail ve Filistin’e ticaretinin yüzde 90’dan fazlası deniz yoluyla taşınıyor. Bu ülkeye kara ve demir yoluyla direkt bir hat bulunmazken, hava yolunun çok az bir payı bulunuyor. Aşdod Limanı’nın kapalı olması sebebiyle, ticaretin yalnızca Hayfa Limanı üzerinden yürütüldüğü bölgede faaliyetler durma noktasına geldi. Türkiye’nin İsrail ve Filistin ile gerçekleştirdiği dış ticaretin toplam değeri 10 milyar dolara koşarken, savaşın ardından Türkiye’den İsrail ve Filistin’e teslimatlar olumsuz etkilendi.Deniz yolunda kuru yük ve konteyner taşımacılığının yanı sıra Ro-Ro gemileriyle de taşıma yapılıyor.

Filistin’e giden veya o ülkeden çıkan yükler için de İsrail limanları kullanıyor. Diğer yandan, İsrail’in önemli limanlarından Hayfa, Uzak Doğu’dan Avrupa’ya ve Türkiye’ye gelen ya da Türkiye’den giden yükler için aktarma limanı konumunda bulunuyor. SLG Group Kurucusu Osman Yiğit, Türkiye’den bu bölgeye yük taşıyan 4-5 büyük armatör bulunduğunu söylerken, Hayfa Limanı’ndaki yoğun trafik sebebiyle firmaların alternatif pazar arayışına başladığını ve Ürdün sınırının kapalı olması sebebiyle bu ülkeye de ürünlerin ulaşmadığını söyledi.

Türk firmaların Tunus, Cezayir, Libya ve Mısır gibi pazarlara yönelebileceğini ifade eden Yiğit, “Bölgeye yük ulaştıran firmalarımız yoğun risk nedeniyle bu bölgeyle çalışmayabilir. Bu durum da ticareti olumsuz etkiler. Şu anda gıda ve yardım malzemesi dışında hiçbir ürün Filistin’e ulaşmıyor” diye konuştu. Lojistikte yaşanan sıkıntılar sebebiyle Suriye ve Lübnan gemi trafiğinin de etkilenebileceği dile getiriliyor. Türkiye’nin İsrail ve Filistin ile gerçekleştirdiği dış ticaretin toplam değeri 9 milyar dolara yaklaşıyor. Bu rakamın büyük bir kısmını İsrail’e yapılan ihracat oluşturuyor.

2022 yılında Türkiye’den İsrail ve Filistin’e yaklaşık 6,8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, Türkiye bu ülkelerden 2,1 milyar dolarlık ürün aldı. Ayrıca geçen yıl Türkiye’den Filistin’e yapılan ihracat 120,3 milyon dolar olurken, bu ülkeden yapılan ithalat ise yaklaşık 11 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bölgeye ihracatta; çelik, çimento, cam seramik ve toprak ürünleri öne çıkıyor.