Japonya’nın gösterge endeksi olan Tokyo’nun Nikkei Borsası yükselişini sürdürüyor. Borsa endeksi Cuma günü bir süreliğine 1990’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. Ancak Japon ekonomisindeki bu yükselişi zombi şirketler tehdit ediyor.
Zombi şirketler, kâr edemeyen ve ayakta kalma mücadelesi veren işletmelere deniyor. Bu şirketler ücretler, kiralar gibi işletme maliyetlerini karşılayabiliyorlar. Ancak bu şirketler kâr elde edemiyor ve yatırım yapmak ve işi büyütmek için fazla sermayeleri bulunmuyor.
250 BİN ZOMBİ ŞİRKET
Uzmanlara göre 2023 sonu itibarıyla Japonya’da yaklaşık 250 bin zombi şirket bulunuyor. Japon ‘nın 2007’den bu yana ilk kez faiz arttırma ihtimalinin doğması da bu şirketleri tedirgin ediyor. CNBC haberine göre çoğu analist, Japonya Merkez Bankası BoJ’un negatif faiz politikasından 2024′te çıkacağını ve Nisan ayında bir faiz artırımına gideceğini öngörüyor. Olası bir faiz artırımı, zombi şirketlerin borç faizlerini ödeyememesine ve iflas etmesine neden olabilir. Bu durum sonucu milyonlarca çalışan bir anda işsiz kalabilir ve Japon ekonomisi felce uğrayabilir.
William Pesek, Japonya’nın zombi sorununun uzun zamandır var olduğunu söyledi. Pesek’e göre Kovid-19 salgını bu zombi şirket sayısını oldukça artırdı. Hatta 2021 – 2022 döneminde bu tür firma sayısı 3’te 1 oranında yükseldi. Pesek’in raporunda faizsiz ve teminatsız banka kredileri nedeniyle 2023’te zomi şirket sayısının iflas eden kurum sayısının 30 katına çıktığı da belirtiliyor. Kovid-19 salgını sırasında zor durumda kalan ‘leri desteklemek adına Eylül 2022 sonu itibarıyla yaklaşık 287,8 milyar dolarlık kredi kullandırıldı.
TEHLİKE ABARTILIYOR MU?
Zombi şirketler tehlikesinin abartıldığını öne süren ekonomistler de mevcut. Finans kurumu Julius Baer’in Asya’daki yatırım yönetimi başkanı Bhaskar Laxminarayan, zombi şirketlerin çoğunlukla küçük şirketler olduğu görüşünde. Ekonomist, büyük ölçekli işletmelerin bilançolarında önemli miktarda nakit bulunduğunu ve yatırımcıları Japon pazarlarına çeken şeyin bu büyük işletmeler olduğunu söyledi. Bir iflas dalgası durumunda Laxminarayan, Japon ekonomisini büyük şirketlerin ayakta tutacağını ifade etti.
